استاد دانشگاه الزهرا(س)در رادیو فرهنگ: حضرت زهرا(س) الگویی فرازمانی و فراجنسیتی برای همه انسان‌ها هستند

دكتر مریم صف‌آرا، استاد دانشگاه الزهرا(س)، در برنامه «دُردانه هستی» از رادیو فرهنگ با تشریح ابعاد شخصیتی و تربیتی حضرت زهرا(س)، این بانوی بزرگ را یگانه الگوی بی‌نظیر همه عصرها؛ گذشته، حال و آینده توصیف و تأكید كرد: شاخصه‌های زندگی و سیره ایشان، قابلیت انطباق كامل با نیازهای زمانه معاصر را دارد.

صف‌آرا با بیان اینكه حضرت زهرا(س) الگوی متعالی ماضی، معاصر و مستقبل هستند گفت: ویژگی‌های حضرت زهرا(س) به گونه‌ای است كه می‌توان آن را با زبان هر عصر بازخوانی و برای انسان امروز عرضه كرد. این شاخصه‌ها قابلیت درونی‌سازی در شخصیت فردی، خانوادگی و اجتماعی ما را دارند؛ چه در نقش مادر، چه معلم، چه استاد و چه هر نقش تأثیرگذار فرهنگی.

این استاد دانشگاه یكی از اشتباهات رایج در اذهان عمومی را تصور قدیسه‌ای صرفاً متعلق به 1400 سال پیش دانست و ابراز كرد: بسیاری فكر می‌كنند حضرت زهرا(س) فقط با شرایط آن زمان قابل فهم‌ است، در حالی كه علت این برداشت، ناآگاهی از گستره بلند شاخصه‌های ایشان است؛ شاخصه‌هایی كه در تطبیق با هر زمان قابل درك و استفاده‌ است.

وی با اشاره به اینكه در سبك تربیتی حضرت زهرا(س) عناصر متعالی وجود دارد كه هنوز در جامعه امروز طبیعی و رایج نشده‌اند، ادامه داد: ما در تربیت فرزندان هنوز حلقه‌های مفقوده‌ای داریم كه در سیره حضرت زهرا(س) به‌طور كامل رعایت می‌شد. برخی از این ویژگی‌ها تا امروز كشف نشده و می‌توان آنها را در زمره خلاقیت‌های تربیتی و نوآورانه دانست.

صف‌آرا با اشاره به حدیث كساء، نمونه‌هایی از فضای محبت در خانواده اهل‌بیت(ع) را مثال زد و گفت: همین كه پدر به فرزند می‌گوید نور چشم من یا فرزند از بوی خوش پدربزرگ سخن می‌گوید، نشان‌دهنده رابطه‌ای سرشار از محبت است؛ در حالی كه هنوز می‌شنویم برخی والدین از به‌كاربردن كلمات عاطفی پرهیز می‌كنند و آن را باعث توهم كودك می‌دانند.

وی یكی از ویژگی‌های مغفول‌مانده در معرفی شخصیت حضرت زهرا(س) را فراجنسیتی بودن ایشان دانست و اظهار كرد: سیره حضرت زهرا(س) تنها برای زنان نیست. ما می‌توانیم به مردان نیز بگوییم كه بخشش و انفاق را از ایشان بیاموزند. همان‌گونه كه برخی شخصیت‌های دیگر مانند حضرت مریم(س) و حضرت آسیه(س) می‌توانند الگوهایی برای هر دو جنس باشند.

صف‌آرا افزود: حضرت زهرا(س) به عنوان یك انسان كامل، الگویی است كه ورای جنسیت، برای هر انسان در هر سن و نقش اجتماعی قابل تبعیت است. از این رو است كه در تعبیرات عرفانی، ایشان "مادر جهان هستی" خوانده می‌شوند.

استاد دانشگاه الزهرا(س) با اشاره به بُعد روحی و معنوی سیره حضرت زهرا(س) تأكید كرد: پیام شاخصه‌های رفتاری حضرت زهرا(س) برای زنان و دختران امروز این است كه پاسخ‌های خود به مسائل زندگی را از سطح فطری و واكنشی، ارتقا دهیم و در مقام انسانِ خلیفه‌الله به موقعیت‌ها پاسخ بدهیم. باید از حضرت زهرا(س) الگو بگیریم تا كیفیت پاسخ‌هایمان تغییر كند.

صف‌آرا، تقوای حكیمانه را از ویژگی‌های مهم حضرت زهرا(س) دانست و بیان كرد: وقتی فرد نابینایی وارد خانه می‌شود و حضرت زهرا(س) حجاب می‌كنند، می‌فرمایند او نابینا است، اما من كه نابینا نیستم. این رفتار صرفاً یك حكم شرعی نیست؛ بلكه برآمده از حكمت عمیق ایشان است، زیرا می‌دانستند نابینا نیز با حواس خود می‌تواند ادراكاتی داشته باشد.

وی ادامه داد: این تقوای حكیمانه الگویی مهم برای زنان امروز است. اگر برخی رعایت حجاب یا سایر مصادیق تقوا برایشان دشوار است، می‌توانند با فهم حكمت و عقلانیت پشت این رفتارها، آن را آسان‌تر در زندگی جاری كنند.

این استاد دانشگاه گفت: هر رفتار دینی، خصوصاً در اسلام، مبتنی بر دلیل، تعقل و حكمت است. عقل و علم می‌توانند حكمت را نمایان سازند. اگر زنان و دختران ما حكمت رفتاری را درك كنند، راحت‌تر به اجرای تقوای حكیمانه نزدیك می‌شوند.
« دردانه هستی» از گروه جامعه و كتاب رادیو فرهنگ با محوریت سیره و الگوی حضرت زهرا(س) پخش شد.